ما تا کنون شما رو به جاهای باحال و مرموزی در ایران پهناور بردیم که از اون جمله میشه به : لالجین، زابل، نیشابور، ماسوله، کوهرنگ، آلاشت، مازیچال، قلعه گنج و ریگ جن و ده ها مقصد گردشگری باحال دیگه اشاره کرد.
در پاییز ۹۵، که طبیعت هزار رنگ و هزار نقش می شه، بهترین فرصت واسه گردش در ایران جفت و جوره.
در هزاران روستای ایران، بعضی وقتا ظرفیتایی رو میشه تماشاگر بود از سنتا و رسوما و بافت داهات که شاید در هیچ جای دنیا نمونه اش وجود نداشته باشه. گردشگری دهاتی (Rural tourism) هم چون گردشگری سلامت (Health tourism) و گردشگری ورزشی (Sport tourism)، بخش جدانشدنی از صنعت گردشگری بین المللی حرفه ای امروز دنیاست.
در خیلی از کشورای دنیا، به خصوص اروپا و جنوب آسیا، گردشگری دهاتی، مخاطبان زیادی داره و موسسات بسیاری در این بخش فعال هستن. در سوئیس، گردشگری دهاتی فرصتی رو واسه مزرعه گردی در مناطق غیر شهری این کشور جفت و جور کرده تا گردشگران لذت چشیدن طعم نون و پنیر و غذاهای محلی و ارگانیک مناطق غیر شهری رو داشته باشن.
در انگلیس هم مثل فرانسه و یونان و ایتالیا، گردشگری دهاتی اون قدر پر مخاطبه که بعضی وقتا اجازه خونهای دهاتی در این کشورا که معمولا در سایتایی مانند airbnb.com تبلیغ و معرفی می شه، با درخواستای زیادی همراه س و بعضی وقتا، اجاره خونه دهاتی گران تر از اجاره خونه در مرکز پایتختای اروپاییه.
حالا که سریالا و فیلمای معروف تصویر ورداری شده در مناطق دهاتی اروپا و آمریکا، پر مخاطب شده (از بازی تاج و تخت گرفته تا خونه پوشالی)، بازدید از لوکیشنای فیلمبرداری این فیلما با استقبال گسترده علاقمندان مواجه شده و تورهای گردشگری بسیاری واسه تماشای این جاها راه افتاده.
گردشگری فیلم (Film tourism) یکی از جنبه های نو ظهور صنعت گردشگری امروز دنیا تلقی می شه و مخاطبان بسیاری داره و به کمک گردشگری دهاتی اومده تا مناطق کم تر دیده شده بکر، به واسطه هنر هفتم، شانس دیده شدن بیشتر و بهتر رو داشته باشن.
دهاتی که امروز به اون سفر می کنیم، روستای کهتویه شهرستان بستک در استان هرمزگانه. استان هرمزگان، یکی از دیدنی ترین استانای ایران بوده که ظرفیتای گردشگری و سنتی و فرهنگی اون، بدیش اینه واسه خیلی از ایرانیان، نامعلوم س. اگه می خواین ببینین در هرمزگان چه خبره، فقط گفتار جزیزه هرمز رو که یه چند وقت پیش ارائه کردیم بخونین.
بستک کجاس؟
مطالب صفحه
بستک از شهرهای استان هرمزگان، با قدمتی تاریخی، در قدیم محلی واسه استراحت کاروان‌ها بوده که این داهات، در اون جا قرار داره.
شهر بستک در منطقه‌ای کوهستانی قرار داره که از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصله.
این شهر مرکز شهرستان بستک هستش.
موقعیت اقلیمی شهرستان بستک به دلیل نزدیکی به خلیج فارس و داشتن موقعیت کوهستانی، دارای ویژگیای اقلیمی مخصوص به خود بوده، با در نظر گرفتن موقعیت منطقه دارای آب وهوای گرم وخشک در تابستون و سرد وخشک در زمستانه.
شهرستان بستک به دلیل نزدیکی به مدار خط السرطان دارای آب و هوای گرم و خشک از نظر تقسیم بندی اقلیمی حساب می شه.
براساس اطلاعات موجود از ایستگاه جناح میانگین درجه گرما در طول دوره آماری ۵/۴۹ درجه سانتیگراد وحد کم مطلق اون صفر درجه سانتیگراده.
ً آب و هوای منطقه گرمه. پس منطقه «گرمسیر» یا «گرمسیرات» نامیده شده‌است. قسمت اعظمی از روزای سال گرمای هوایش از حد مطلوب ومورد نیاز یعنی ۲۵ درجه‌است. طوری که حدود ۳۰۰ روز از روزای سال از گرمای زیادتر از اندازه مطلوب برخورداره. بیشتر اراضی شهرستان بستک دارای توانایی مرتعیه و مناسب‌ترین اراضی جهت استفاده‌های مرتعی و برداشت علوفه حساب می‌شن.
بخاطر این پیشنهاد می شه که واسه سفر به این داهات، نیمه دوم سال رو انتخاب کنین.
کُهتویه کجاس؟
کهتویه، دهاتی قشنگتر با مردمانی اصیل در بخش جناح از شهرستان بستک استان هرمزگانه. این داهات، در شش کیلومتری شهر جناح واقع شده و حالا کم تر از ۲ هزار نفر در اون زندگی می کنن. این داهات به خاطر اون که بین تل و تپه و ماهور قرار گرفته، کُهتویه نامیده می شه.
این داهات براساس گفته علی اکبر دهخدا، اسم خاص دهاتی از دهستانای حومه بستک بوده که در شهر لار واقعه.
روستای کاهگلی زیبای قدیمی جنوب هرمزگان، فرصت خوبی رو واسه روستاگردی پاییزی جفت و جور می کنه.
در فاصله سی و پنج کیلومتری بستک، دهاتی هست که در پهنای کوه واقع شده و تپه ماهورا، اونو در آغوش خود دارن.
خونه ای بر فراز بلندترین تپه سر بر آسمون می ساید و دیگری در اعماق دره ای عمیق از دیده مخفی می شه، به همراه کوچه معبرهایی باریک و طولانی که هنگام عبور از فراز و فرودش گاه همسایه آسمون می شی و گاه در اعماق سایه تپه ها و خونها فرو می ری، پر از احساس هیجان و شوق و بعضی وقتا ترس از این که نکنه بیفتی و زیر پایت فروریزد این احساسای شیرین در ذهنت عنوان «ماسوله» جنوب در توصیف این داهات رو تداعی می کنه .
گویی از فراز هر کوچه ای که گذر می کنی، کوچه دیگری در برابر ما خود نمایی می کنه و گذر مردمانی مهربون و خنده رو که با لهجه شیرین خود، آدمی رو به صفای منزل هاشون دعوت می کنن، طوریکه تا همه پس کوچه های اونو با اشتیاق تموم نظاره نکنی، سیر نخای شد .
این داهات، خاصه، نه فقط بخاطر کباب هاش و معماری منظرش. بلکه چهره قشنگتر و متفاوت و نیمه پلکانی این داهات نسبت به روستاهای مجاور از یه سو و وجود مردمانی دوست داشتنی از طرف دیگه، خاص بودن این داهات رو رقم زده .
معماری پلکانی در بعضی از روستاهای کشور مشاهده می شه که از اون جمله میشه به ماسوله در شمال و در شیلاندر در زنجان، کریک در یاسوج و سر آقا سید در چهار محال و بختیاری اشاره کرد.
این داهات هم از جمله روستاای پلکانی زیبای کشور حساب می شه که یادآور کوچه پس کوچه های تنگ و باریک با پستی و بلندیای زیاد ماسوله شماله.
مردمون کُهتویه بسیار مهمون نواز و دست و دل باز هستن و معمولا رفتار خیلی خوبی با گردشگرانی که با علاقه و آگاهی به اقلیم شون سفر کردن، داشته و اونا رو با دست کم امکانات، مهمون می کنن. بعضی وقتا با اصرار، گردشگران رو به خونهای قشنگتر و با صفایشان دعوت می کنن تا اونو با سبک زندگی اصیل و ساده و گرم خود آشنا کنن.
بافت داهات و معماری منظرش، بهترین فرصت واسه عکس ورداری و گشت و گذارهایی قبل از طلوع آفتابه. هوای گرم داهات هم چون دل مردمش، داهات گردی رو در ساعات خاص ممکن می کنه تا از گرمای سوزان خطه جنوب، در امان باشین. بافت قدیمی و جدید این داهات، با یه کوه از همدیگه جدا شده که زیبایی خاصی رو به این منطقه داده.
در بخش قدیمی، کوچه های باریک روی بام خونه قرار داره و بام یکی، حیاط خونه دیگه ایه. خونهای کاه گلی که شاید دیگه اثری از اون در خیلی از مناطق کشور نباشه، سبک زندگی مردمون خونگرم کُهتویه رو با خود همراه کرده.
تپه های دور و بر این داهات، حال و هوای خاصی رو به نوستالژیک بازان میده که نباید از یاد برد! در این داهات، مسجدی قشنگتر قرار داره که بازدید از اون معمولا به وسیله گردشگران انجام می شه.
معماری زیبای این مسجد، یادآور بعضی از مساجد کوچیک در شهرای تونس، عربستان سعودی و اماراته.
در این روستای قشنگتر، اون چه بیشتر از همه در برابر دید عاشقان داهات گردی قرار میگیره، هزاران درخت نخل تنومندیه که به صورت دیم عمل اومده و مناظر بکری رو در این روستای پلکانی جذاب به تصویر کشیده ان.
واسه عاشقان نخلستان گردی در جنوب، گردش در میان نخلستانای کُهتویه و تجربه خرماهای ایرونی در این منطقه، تجربه شیرین و شاید تکرار نشدنی باشه.
به واسطه رونق دامپروری منطقه، گوشت در این داهات مرغوب است و اگه کباب خوب می خواین، ماسوله هرمزگان این فرصت رو براتون جفت و جور می کنه تا از گوشت محلی و رستوران اون جا استفاده کنین و نهار و شام خاطره انگیز رو در این روستای پلکانی تجربه کنین.
گفته شده که اهالی داهات به خصوص زنان کدبانوی اون، مهارت زیادی در آشپزی داشته و غذاهای سنتی و اصیل ایرونی رو خوب جفت و جور می کنن و بخاطر این، کُهتویه، از کیترینگای (آشپزخانه) منطقه واسه مراسمات مذهبی و ملی و عمومی شده.
چلویی به نام بریانی با کباب خاص این منطقه، از جمله غذاهای معروف این خطه س که خوردن اونو اگه به این مکان قشنگتر سفر کردین، پیشنهاد می کنیم.
کباب کُهتویه هم چون کباب بناب، دلیلی واسه معروفیت این منطقه در هرمزگان شده.
اگه به شهرستانایی هم چون پارسیان، بندر لنگه و فار و بوشهر سفر کنین، بعضی از رستورانا و کبانیای اون دیار، نام کباب کُهتویه رو روی مغازه خود نصب کردن که نشون میده آوازه این کباب، فرا منطقه ایه.
در واقع نمونه روشن گردشگری غذا رو میشه در این روستای پلکانی دید که دلیلی واسه شهرتش در میان شهرهای هرمزگانه.
سوغات کُهتویه
علاوه بر کباب این داهات، سوغات و صنایع دستی این منطقه هم خیلی مهمه. طبق بررسیای رسانه ای، هنرمندان داهات در کار خیاطی مهارت داشته و حتی طراحی و دوخت لباسای عروسی مراسماتی که در دور و بر داهات برگزار می شه رو به کُهتویه ایا می سپارند.
بهترین لباس، بهترین قیمت و ترکیب رو میشه در لباسایی دونست که مردان و زنان خوش ذوق کُهتویه ای بر تن می کنن. قبلا گفتیم که تیمره، شهر سنگ و موزه سنگی ایرانه اما در این جا هم، هنرمندانش با کنده کاری روی سنگا، هنرهایی رو میسازن که نگاه هر بیننده ای رو به خود جذب می کنه.
از مسقطی و حلوا ارده و ادویه مخصوص کُهتویه میشه به عنوان سوغات از مغازه های داهات جفت و جور کرد و به همران نون محلی خوشمزه ای که «فلزن» اسمشه، تحفه ای واسه دوستان و آشنایان برد. تحفه ای از روستای عشق و صفا.
داهات همونجوریکه گفتیم، جایی گرمسیره و بخاطر این، از نیمه دوم پاییز تا آخر زمستون، بهترین فصل واسه سفر در این خطه قشنگتر در مناطق جنوبی کشور هستش.
البته باید توجه داشت که مکانای اقامتی در این داهات در دسترس نیس ولی میشه در هتلای نزدیک بستک رحل اقامت پهن کرد.
البته شاید در داهات بعضی وقتا خونهای دهاتی به وسیله اهالی به یه مدت کوتاه به مسافران ارائه شه و به خاطر همین، موسسات گردشگری هرمزگان می تونن در این مورد مشاور خوبی واسه کسایی باشن که می خوان خوابیدن در این خونهای خاص رو تجربه کنن.
معماری داهات
معماری این داهات، خیلی مهمه. معماری نیمه پلکانی در بافت قدیمی اش، معروفیت اونو در هرمزگان زیاد کرده و در سالای گذشته، تماشاگر حضور تورهای گردشگری در این منطقه هستیم.
قدمت داهات در بعضی منابع به بیشتر از ۴۰۰ سال نسبت داده شده.
اما براساس نوشته های شرفا شرفایی، میشه که به واسطه بقایای نهر آب و حوضچه های ساخته شده از سنگ و ساروج و چاه های به جا مونده از قنات و خطوط میخی در این خطه، میشه از زندگی چند هزار ساله در این داهات گفت.
مردم داهات
مردم با صفای داهات، مردمانی کوچ کرده از دیار دیگه هستن. بعضی، روزی خود رو از خلیج همیشه فارس بدست میارن و یه سریای دیگه از راه دامداری و کشاورزی، امرار معاش می کنن. به واسطه معروفیت گوشت این داهات، قصابی، بخشی از سبک زندگی مردان رو تشکیل میده.
ریشه کلمات و ادبیات گفتاری مردمون کُهتویه شباهت زیادی به زبون پهلوی دوره ساسانی داره.
از مردمون شهیر داهات میشه به ملا علی کهنه اشاره کرد از وعاظ معروف بود.
چیجوری به کُهتویه بریم؟
سفر به کهتویه خیلی آسونه. مخصوصا واسه عاشقان گردشگری در جنوب و به خصوص هرمزگان. اگه به بندرعباس رفتید، فاصله اون تا این داهات، تنها ۳ ساعت رانندگی و طی مسافتی حدود دویست و هشتاد کیلومتره.
در سی و پنج کیلومری شهرستان بستک و هفت کیلومتری جناح، این داهات واقع شده.
در هرمزگان، هر جا که باشین و از هر فردی سوال کنین، راه رفتن به این روستای پلکانی قشنگتر رو به شما نشون میده.
در چند سال گذشته، پروژه های عمرانی زیادی در بستک و این داهات انجام شده که تردد و بازدید از اونو آسون تر کرده.
[منابع: خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری ایرنا، اداره گردشگری هرمزگان ]